Transmetohet nga Ebu Hurejra radiallahu anhu se Profeti sal-lAllahu alejhi ue sel-lem na ka treguar: “Një burrë nga beni israilët i kërkoi borxh një burri tjetër po nga beni israilët një mijë dinar. Burri (që do t’i jepte borxhin) i tha: Më sill dëshmitarë! Ai i tha: Mjafton Allahu për dëshmitar. – Më sill një dorëzanë! – Mjafton Allahu për dorëzanë. – Ke të drejtë! Dhe i jep shumën e kërkuar për deri në një afat të caktuar. Ai (mori paratë) dhe lundroi në det për (tregti) derisa kreu nevojën e tij. Më pas (kur erdhi koha e shlyerjes së borxhit) doli për të gjetur një mjet lundrimi por nuk gjeti. Ai mori një copë dru, e gërreu nga brenda, futi në të dinarët dhe një letër për shokun e tij, e mbylli mirë atë dhe pastaj shkoi pranë detit dhe iu lut Allahut: O Allah, Ti e di se unë i kam marrë borxh filanit një mijë dinarë, dhe kur ai më kërkoi një dorëzanë unë i thashë se mjafton Allahu për dorëzanë. Kur më kërkoi dëshmitar i thashë se mjafton Allahu për dëshmitar, dhe kështu ai pranoi që të jesh Ti. Unë u mundova të gjej një mjet lundrimi për t’i kthyer paratë e tij por nuk arrita dot, ndaj tani po t’i lë amanet ty! Ai e futi drurin në det derisa u mbulua nga uji, pastaj u largua për të gjetur një mjet lundrimi për të shkuar në vendin e atij burrit. Ndërkohë (nga ana tjetër e detit) del burri që i kishte dhënë borxhin për të parë nëse ndonjë mjet lundrimi ka mbërritur për t’i sjellë paratë e tij dhe gjen këtë dru i cili kishte paratë. Ai e merr për dru zjarri për shtëpinë e tij, dhe kur e çau atë gjeti paratë dhe letrën. Pastaj mbërrin burri që i kishte marrë borxh dhe i sjell një mijë dinarë dhe i thotë: Pasha Allahun, jam munduar shumë për të gjetur një mjet lundrimi për të sjellë paratë tuaja dhe nuk kam gjetur para këtij që erdha me të. Burri i thotë: A mos më ke dërguar ndonjë gjë? Ai i thotë: Të thashë se nuk kam gjetur mjet lundrimi para këtij që erdha me të! Ai i thotë: Allahu ta ka shlyer borxhin me ato para që ke dërguar në atë dru, – dhe kështu ai u largua i qetë.” E transmeton Buhariu.
Dobitë e përfituara nga kjo histori:
1- Lejohet të marrësh borxh për ndonjë nevojë qoftë kjo edhe për arsye tregtie, sepse burri lundroi në det për tregti por me kusht që të ruhet e drejta e tjetrit, sepse borxhin nuk e fal Allahu derisa të shlyhet ose ta falë vetë njeriu.
2- Dhënia e borxhit është prej punëve të mira sepse i zgjidh një hall tjetrit, dhe Profeti sal-lAllahu alejhi ue sel-lem thotë: “Kush e ndihmon vëllanë e tij Allahu e ndihmon atë, dhe kush i zgjidh një hall muslimanit Allahu i zgjidh një hall prej halleve të ditës së kiametit.” Mutefekun alejhi.
3- Lejohet dhënia e borxhit pa dëshmitarë dhe dorëzanë në rast se përmendet Allahu dhe kjo është prej respektimit të emrit të Allahut, siç thotë Profeti sal-lAllahu alejhi ue sel-lem në një hadith tjetër: “Kush u kërkon mbrojtje për hir të Allahut mbrojeni, dhe kush u kërkon (pasuri) për hir të Allahut, jepjani.” E transmeton Ebu Daudi dhe Nesaiu, dhe e saktëson shejh Albani.
4- Shlyerja e borxhit është prej amanetit (besnikërisë) të njeriut sidomos kur jepet në mirëbesim si në këtë rast. Amaneti i borxhliut del si në rastin kur i futi paratë në dru për të ruajtur afatin, dhe po ashtu edhe kur nuk u mjaftua vetëm me atë punë por shkoi për t’i çuar para të tjera për të siguruar shlyerjen e borxhit. Besnik u tregua edhe burri që kishte dhënë borxhin i cili nuk e mohoi gjetjen e drurit dhe të parave të dërguara bashkë me letrën.
Në një transmetim tjetër, Ebu Hurejra thotë: “Sikur të na kishe parë neve duke debatuar me njëri-tjetrin pranë Profetit sal-lAllahu alejhio ue sel-lem se cili prej tyre ishte më me amanet (më besnik) se tjetri!”
5- Mirësia duhet të kthehet me mirësi dhe ky moral del në pah nga vajtja e borxhliut me një shumë tjetër parash që do të thotë shpenzim i dyfishtë për të, mirëpo kjo gjë i shkon për shtat mirësisë së burrit që i kishte dhënë borxhin. Profeti sal-lAllahu alejhi ue sel-lem thotë: “Kush u bënë një të mirë kthejani me një të mirë, dhe nëse nuk gjeni me se ta ktheni atëherë bëni dua për të deri sa ta dini se ja kompensuat.” E transmeton Ebu Daudi dhe Nesaiu, dhe e saktëson shejh Albani.
6- Kryerja e detyrave dhe punët e mira në përgjithësi e kënaqin njeriun e drejtë dhe e bëjnë atë të eci i qetë, siç ndodhi me këtë burrë pasi shleu borxhin e tij, ndërsa punët e këqija e shqetësojnë atë duke e brejtur nga brenda. Profeti sal-lAllahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Punë e keqe është ajo që të bren nga brenda dhe nuk do që ta dinë njerëzit.” E transmeton Muslimi.
Përgatiti: Teuta Xeka
Dosje: Profeti