Historik i shkurtër i librit “Sahih el Buhari”

📌Emri i autorit:

Muhamed ibn Ismail ibn Ibrahim El Buhari.

Datëlindja: në vitin 194 sipas hixhretit.

Data e vdekjes: 256 h.

📌Shkaku i shkruajtjes së librit:

Thotë imam Buhariu: Shkuam te Is’hak ibn Rahujeh dhe na tha: Sikur të përpiloni një libër të shkurtër për hadithet e sakta që transmetohen nga Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, atëherë kjo gjë më ra mua në zemër dhe fillova shkruajtjen e librit.

“Hudas-sarij” 1/7.

📌Metoda e vendosjes:

Thotë Firabri: Muhamed ibn Ismail El Buhari më tha: “Nuk kam shkruar në librin e saktë ndonjë hadith vetëm se kam marrë abdes dhe kam falur dy rekate.”

“Tarih Bagdad” 2/327.

Muhamed ibn Jusuf El Firabri thotë: “Isha duke qëndruar me Buhariun në shtëpinë e tij një natë prej netëve, dhe e pashë që ngrihej natën deri në tetëmbëdhjetë herë ndizte kandilin dhe shkruante (në librin e tij).”

“Tarih Bagdad” 2/333.

⏳⏱Koha që zgjati për ta shkruajtur:

Thotë Imam Buhariu:

“E kam shkruar librin tim sahihun për një kohë që ka zgjatur rreth gjashtëmbëdhjetë vite rresht, dhe e përzgjodha nga gjashtë qind mijë hadithe, dhe e lashë këtë libër si argument midis meje dhe Allahut.”

“Tarih Bagdad” 2/333.

📌Numri i haditheve që e ka përzgjedhur:

E përzgjodhi nga gjashtë qind mijë hadithe.

🧭Vendi i vendosjes së kapitujve të librit:

Buhariu i shkroi kapitujt e librit midis varrit të Pejgamberit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem dhe minberit të tij, dhe për cdo temë falte dy rekate namaz.

“Tarih Bagdad” 2/327.

📌Fjalët e dijetarëve për Sahihun e Buhariut:

Përcjell Ibrahim ibn Makil en-Nesefi nga Buhariu se ka thënë:

“Nuk kam regjistruar në këtë libër (sahihun) vetëm se hadithe të sakta, dhe kam lënë të sakta të tjera për shkak të moszgjatjes së librit.”

Shiko: “Esamij men raua anhum Muhamed ibn Ismail El buhari fij xhamis-sahijh” fq. 62-63, “Mukadimetul kamil fij dufai rixhal” 1/317, “El Irshad fij ma’erifeti ulemail hadijth” 3/962, “Tarijh Bagdad” 2/327, “Tekjidul muhmel ue temjizul mushkil” 1/50.

Transmetohet se Firabri ishte që thoshte:

“E kanë dëgjuar sahihun e Buhariut nëntëdhjetë mijë vetë, dhe sot s’ka ngelur kush tjetër vetëm se unë (Firabri)!

“Tarih Bagdad” 2/328.

Imam Nesaiu ka thënë:

“Nuk ka midis këtyre librave libër më të mirë sesa libri (e sakta) i Muhamed ibn Ismail El Buhari.”

“Tarih Bagdad” 2/327.

Ukajli ka thënë:

“Kur e përfundoi Buhariu sahihun e tij ia tregoi atë Ibn Medinit, Ahmedit, Jahja ibn Meinit dhe te tjerëve. Të gjithë e pëlqyen dhe dëshmuan për saktësinë e tij përveç katër haditheve. Thotë Ukajli: Edhe për këto (katër hadithe) fjala e Buhariut është e sakta.”

“Teglikut ta’lik” 5/423.

Ismaili ka thënë:

“Është gjykuar për saktësinë e librit të tij… ” “Teglikut ta’lik” 5/426.

Ebu Ahmed el Hakimi ka thënë:

“Allahu e mëshiroftë imam Muhamed ibn Ismail (Buhariun) sepse ishte ai që shkruajti bazat dhe ua sqaroi ato njerëzve, dhe çdokush që shkruajti pas tij në të vertetë mori (përfitoi) nga libri i (sahihu e sakta) tij!”

“El irshad fij ma’erifeti ulemail hadith” 3/962.

Hatabi ka thënë:

“Qëllimi i Buhariut në këtë libër është përmendja e çdo hadithi të saktë që transmetohet nga Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, derisa u shndërrua në një thesar për këtë fe e për diturinë. Ai arriti të jetë gjykues i umetit për dallimin e hadithit të saktë nga i dobëti.”

“A’lamul hadith” 1/102.

Es-Sixhzi ka thënë:

“Kanë rënë dakort të dijetarët për atë që betohet për divorcin, se çka përmban libri i Buhariut prej haditheve profetike ato janë të gjitha të sakta. Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ue sel-lem i ka thënë ato dhe nuk ka dyshim për këtë, dhe nuk do shkonte betimi i tij rrejshëm dhe se gruaja e tij nuk ndahet.”

“Mukadimetu Ibni Salah” fq. 168.

El Xhuejni ka thënë:

“Sikur të betohet një burrë për ndarjen e gruas së tij se çka kanë dy librat e Buhariut dhe Muslimit janë fjala e Pejgamberit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, nuk do shkonte betimi i tij rrejshëm për shkak të ixhmait (rënies dakort) të muslimanëve për saktësinë e tyre.”

“Sijanetu sahihi Muslim” fq. 86.

Imam Ibn Salah ka thënë:

“E gjithë ajo që Muslimi gjykoi për saktësinë e saj në librin e tij është e saktë pa dyshim, po ashtu edhe ajo që Buhariu gjykoi në librin e tij ështe e saktë, dhe kjo për shkak se umeti (populli musliman) i trashëgoi ata me një pranim të plotë.” “Sijanetu sahijhi Muslim” fq. 85.

Imam Neueui ka thënë:

“Kanë rënë dakort dijetarët se librat më të saktë pas Kuranit janë Sahihu i Buhariut dhe pastaj Sahih Muslim, dhe i ka trashëguar umeti me një pranim të plotë.” “Sherh Muslim” 1/14.

Dhe thotë gjithashtu:

“Pozita e tij siç thonë dijetarët:  Ai është libri i parë që u shkruajt për tubimin e haditheve të sakta, dhe kanë rënë dakort se libri më i saktë është Sahih Buhari dhe pastaj Sahih Muslim, dhe se më i sakti prej tyre është Sahihu Buhari.”

“Tehdhibul esmai uel-lugat” 1/217.

Shejhul Islam Ibn Tejmije ka thënë:

“Nuk ka poshtë kupës së qiellit libër më të saktë pas Kuranit se Sahihu Buhari.”  “Iktidaus-siratil mustekim” 2/350, dhe “Mexhmu’ul fetaua” 18/74.

Imam Dhehebiu ka thënë:

“Sahihu i tij është libri më i mirë i Islamit pas librit të Allahut (Kuranit).”

“Tarihul islam” 6/142.

Imam Ibn Kethiri ka thënë:

“Kushti i saktësisë në librin e tij është më i forti se i cdo libri tjetër, dhe nuk barazohet me atë askush.”

“El bidaje ue nihaje” 14/534.

El hafidh Ibn Haxher ka thënë:

“Libri (sahihu) i Buhariut është më i saktë se i Muslimit dhe më i dobishem.”

“Teglikut ta’lik” 5/424.

🖋 Përgatiti: Behar Hyseni / Medine 2019.

Dosje: Imam Buhariu