Vdekja e nënës dhe e gjyshit të Pjegamberit

HISTORIA ISLAME

Vdekja e nënës dhe e gjyshit të Pjegamberit dhe takimi i tij me Behiran rrugës për në Sham

Vdekja e Aminesë nënës së Pejgamberit (paqja qoftë mbi të):

E ëma e Pejgamberit (paqja qoftë mbi të) ndërroi jetë në vitin 48 para hixhretit që korrespondon me vitin 575 gregorian.

Kur i Dërguari i Allahut (paqja qoftë mbi të) mbushi gjashtë vjeç, nëna e tij, zonja Amine, e mori atë me vete për të vizituar dajat e tij në fisin Benu Adij bin Nexhar në Medine, bashkë me ta ishte edhe dadoja e tij, Umu Ejmeni (Allahu qoftë i kënaqur me të). Ata udhëtonin mbi dy deve. Në Medine, nëna e tij qëndroi me të në shtëpinë e Nabigës që ndodhej pranë varrit të babait të tij, Abdullahut, birit të Abdulmutalibit, i cili kishte ndërruar jetë në Medine dhe ishte varrosur aty. Ajo qëndroi me të te dajat e tij për një muaj, pastaj u nis për t’u kthyer në Mekë. Por kur arritën në vendin e quajtur Eb’ua, nëna e tij, Amineja, ndërroi jetë nga një sëmundje e rëndë. Atëherë Umu Ejmeni (Allahu qoftë i kënaqur me të) – emri i së cilës ishte Berakah– e mori me vete dhe e solli përsëri në Mekë. Umu Ejmeni e donte shumë Profetin (paqja qoftë mbi të), ajo kujdesej për të me dashuri dhe përkushtim të madh. Edhe Profeti (paqja qoftë mbi të) e respektonte dhe sillej mirë me të. Më vonë, kur ai u rrit, e liroi nga skllavëria dhe e martoi me Zejd ibën Harithen (Allahu qoftë i kënaqur me të), nga i cili ajo pati një djalë të cilin e quajtën Usame ibën Zejd (Allahu qoftë i kënaqur me të gjithë). Umu Ejmeni ndërroi jetë pesë muaj pas vdekjes së të Dërguarit të Allahut (paqja qoftë mbi të).

Marrja në kujdestari nga ana e gjyshit të tij, Abdulmutalibit:

Kur ndërroi jetë Amineja, nëna e të Dërguarit të Allahut (paqja qoftë mbi të), ai ishte vetëm gjashtë vjeç dhe kujdestaria e tij i kaloi gjyshit të tij, Abdulmutalibit. Abdulmutalibi ishte një burrë me nder dhe pozitë të lartë në Mekë dhe njihej për virtytet e tij mira. Kurejshitët e quanin atë “El-Fadl” (i virtytshmi) për bujarinë dhe virtytet e tij. Pas vdekjes së babait, Hashimit, Abdulmutalibi kishte marrë përsipër detyrën e mikëpritjes së pelegrinëve. Abdulmutalibi e donte shumë nipin e tij, Muhamedin (paqja qoftë mbi të), dhe e vlerësonte më shumë se bijtë e vet. Ai tregohej më i butë me të sesa me fëmijët e tij. Ibën Is’haku tregon: “I Dërguari i Allahut (paqja qoftë mbi të) jetonte me gjyshin e tij, Abdulmutalibin birin e Hashimit, pas vdekjes së nënës së tij Aminës bijës së Uehbit. Abdulmutalibit i shtrinin një shtrojë në hijen e Qabes dhe djemtë e tij uleshin përqark saj duke e pritur të dilte, por asnjëri nuk guxonte të ulej mbi shtrojë nga respekti për të. Kur vinte i Dërguari i Allahut (paqja qoftë mbi të), ndërkohë që ishte ende një fëmijë i vogël, i fortë dhe i shëndetshëm, ulej mbi shtrojë. Xhaxhallarët e tij përpiqeshin ta largonin, por Abdulmutalibi, kur e shihte këtë situatë, u thoshte: ‘Lëreni djalin(nipin)tim! Pasha Allahun, ai do të bëhet njeri i madh!’ Pastaj e ulte pranë vetes mbi shtrojë dhe ia përkëdhelte shpinën me dorën e tij, dhe gëzohej nga sjellja e tij.” Saherë që Abdulmutalibi ulej për të ngrënë pyeste për të dhe thoshte: “Sillmani djalin tim këtu!”, dhe ata ia sillnin menjëherë pranë. Kur iu afrua vdekja, Abdulmutalibi ia la amanet djalit të tij Ebu Talibit, që ta ruante dhe të kujdesej për nipin e tij Muhamedin (paqja qoftë mbi të).

Vdekja e Abdulmutalibit dhe amaneti i tij për Ebu Talibin që të kujdesej për Pejgamberin (paqja qoftë mbi të):

Kur i Dërguari i Allahut (paqja qoftë mbi të) mbushi tetë vjeç, ndërroi jetë gjyshi i tij, Abdulmutalibi. Në çastet e fundit të jetës, Abdulmutalibi ia la amanet të birit, Ebu Talibit, ruajtjen, mbrojtjen dhe kujdesin për të. Ai ia besoi këtë detyrë posaçërisht Ebu Talibit, sepse Abdullahu – babai i Profetit – dhe Ebu Talibi ishin vëllezër nga e njëjta nënë. Kështu që, pas vdekjes së Abdulmutalibit, Ebu Talibi e mori përsipër kujdestarinë e të Dërguarin të Allahut (paqja qoftë mbi të). Ibën Sa‘di dhe Ibën Asakiri përcjellin nga Ibën Abasi (Allahu qoftë i kënaqur me të) dhe të tjerë se, kur vdiq Abdulmutalibi, Ebu Talibi e mori Profetin në kujdestarinë e tij. Ai e mbante gjithnjë me vete, e donte shumë, madje më shumë se fëmijët e tij. Nuk flinte veçse pranë tij, i jepte ushqim veçmas dhe e trajtonte në mënyrë të veçantë. Thuhej se, kur fëmijët e Ebu Talibit uleshin për të ngrënë bashkë ose veçmas, nuk ngopeshin. Por kur i Dërguari i Allahut hante me ta, ata ngopeshin dhe madje u tepronte. Kur uleshin fëmijët e Ebu Talibit për të ngrënë drekën ose darkën, ai u thoshte: “Prisni derisa të vijë djali im.” Dhe kur Profeti (paqja qoftë mbi të) vinte e hante me ta, ushqimi u mjaftonte të gjithëve. Ndërsa kur ai nuk hante me ta, nuk u mjaftonte. Po ashtu, kur pinin qumësht, i Dërguari i Allahut pinte i pari dhe pastaj e merrnin enën fëmijët e tjerë dhe pinin prej saj dhe ngopeshin të gjithë nga një enë e vetme. Ndërkohë që secili prej tyre, kur pinte vetëm, i duhej një enë e plotë vetëm për vete. Kur e vërente këtë situatë, Ebu Talibi i thoshte: “Vërtet ti je i bekuar!”

Udhëtimi i Pejgamberit (paqja qoftë mbi të) me xhaxhain e tij Ebu Talibin për në Sham(Levant):

Kur Profeti (paqja qoftë mbi të) i mbushi dymbëdhjetë vjeç, xhaxhai i tij, Ebu Talibi, udhëtoi drejt Shamit me një karvan tregtie dhe e mori edhe atë me vete. Kur karvani zbriti në Busra, ata kaluan pranë një murgu që quhej Behira, i cili e njihte mirë Ungjillin dhe ishte njeri me pozitë të lartë në fenë e krishterë. Aty Behira e pa Profetin (paqja qoftë mbi të) dhe nisi ta vështrojë e të bisedojë me të. Pastaj iu kthye Ebu Talibit dhe i tha:

– Çfarë e ke këtë djalë?

Ebu Talibi tha: – Djali im (ai e quante shpesh “birin e tij” për shkak të dashurisë dhe kujdesit të madh që kishte për të).

Behira tha: – Nuk është biri yt. Nuk është e mundur që babai i këtij djali të jetë gjallë.

Ebu Talibi tha: – Është djali i vëllait tim.

Behira tha: – Po babait të tij çfarë i ka ngjarë?

Ebu Talibi tha: – Ka vdekur kur nëna e tij ishte shtatzënë me të.

Behira tha: – The të vërtetën. Ktheje menjëherë në vendin e tij dhe ki kujdes nga hebrenjtë, sepse, për Zotin, nëse e shohin këtu do të tentojnë t’i bëjnë keq. Ky nipi yt do të bëhet njeri i madh.

Atëherë Ebu Talibi u kthye me nxitim drejt Mekës.

Tirmidhiu e transmeton këtë ngjarje kështu: Ebu Talibi doli drejt Shamit dhe me të doli edhe Profeti (paqja qoftë mbi të) së bashku me disa pleq nga fisi i kurejshëve. Kur u afruan pranë murgut Behira, ata ndaluan të çlodhnin kafshët. Murgu doli t’i takonte, ndërkohë që më parë nuk dilte kurrë e as nuk u kushtonte vëmendje kur kalonin andej. Teksa ata po zgjidhnin kafshët, murgu nisi të kalonte mes tyre derisa kapi për dore të Dërguarin e Allahut (paqja qoftë mbi të) dhe tha:

– Ky është prijësi i botëve, ky është i Dërguari i Zotit të botëve, që Allahu do ta dërgojë mëshirë për gjithë njerëzit.

Disa nga pleqtë e kurejshëve i thanë: – Nga e di ti?

Ai tha: – Kur zbritët nga gryka, nuk mbeti pemë e gur pa u përkulur në shenjë nderimi, dhe ata nuk përkulen veçse për profetët. Unë e njoh edhe nga vula e profetësisë poshtë shpatullës së tij, sa një kokërr molle. Pastaj u kthye e u përgatiti ushqim. Kur ua solli, Profeti (paqja qoftë mbi të) ishte duke ruajtur devetë. Murgu tha: – ma sillni edhe atë!

Kur Profeti (paqja qoftë mbi të) erdhi, mbi të qëndronte një re që i bënte hije. Kur iu afrua karvanit, pa që ata e kishin zënë hijen e pemës dhe u ul jashtë hijes. Por, hija e pemës u përkul mbi të. Murgu tha: – Shikoni! Hija e pemës kaloi tek ai!

Ndërkohë ai nisi t’i lutet atyre që të mos e çonin në tokën e romakëve, sepse nëse romakët do ta shihnin, do ta njihnin nga përshkrimi dhe do ta vrisnin. Papritur panë shtatë burra romakë që po vinin. Murgu i priti dhe u tha: – Ç’ju solli këtej?

Ata thanë: – Pritet të dalë një profet këtë muaj dhe në çdo rrugë janë dërguar njerëz për ta gjetur. Neve na kanë dërguar nga kjo anë.

Murgu tha: – A ka mbetur pas jush dikush më i mirë se ju?

Ata thanë: – Jo, neve na është dhënë lajmi për këtë rrugë.

Murgu tha: – Atëherë, a mund ta ndalë dikush çka ka vendosur Allahu të ndodhë?

Ata thanë: – Jo.

Atëherë, ata i dhanë besën dhe qëndruan me të.

Pastaj murgu Behira tha: – Ju betohem në Allah, kush prej jush është kujdestari i tij?

Ebu Talibi tha: – Unë jam.

Murgu vazhdoi t’i lutej e ta këshillonte derisa Ebu Talibi vendosi ta kthejë Profetin (paqja qoftë mbi të) në Mekë. Bashkë me të, Ebu Bekri dërgoi edhe Bilalin. Ndërkohë murgu i dha me vete simite dhe vaj. (Tirmidhiu nr.3948 dhe Hakimi nr.4275)

Shënim(përkthyesi): Autorët e biografisë profetike e përmendin pothuajse të gjithë këtë ngjarje me disa ndryshime por jo me zinxhirë të plotë ndërsa versioni i Tirmidhiut është me zinxhir të plotë deri tek Ebu Musa Eshariu (Allahu qoftë i kënaqur me të). Me këtë zinxhirë e kanë transmetuar dhe dijetarë të tjerë të hadithit si Ibën Ebi Shejbeh, Ibën Hibbani, Bejhekiu, Hakimi etj. Imam Dhehebiu, Ibën Sejjid en-Nas…etj, e kanë klasifikuar të dobët këtë hadith për shkak se në fund të tij thuhet se Ebu Bekri dërgoi Bilalin mbrapsht me Profetin (paqja qoftë mbi të) si dhe për disa arsye të tjera. Imam Dhehebiu i ka kushtuar një pjesë të veçantë kritikës së këtij hadithi dhe ka renditur arsyet pse ky hadith nuk mund të jetë i saktë. Më kryesorja nga këto arsye është se përmendja e Ebu Bekrit dhe Bilalit në këtë hadith bie ndesh me versionin historik që thotë se në këtë udhëtim Pejgamberi (paqja qoftë mbi të) ka qenë 12 vjeç ndërsa Ebu Bekri ka qenë më i vogël se Pejgamberi dhe Bilali mbase nuk kishte lindur akoma në atë kohë. Kështu që hadithi nuk mund të jetë i saktë. Ose së paku kjo pjesë e hadithit është shtuar gabimisht ndërsa pjesa tjetër është e saktë, siç ka thënë Ibën Haxheri. Shkaku i dytë që e bën të dyshimtë vërtetësinë e këtij hadithi është se këtë hadith e transmeton vetëm një person i vetëm i cili quhej “Ebu Nuh Kurad”. Kuradi ndonëse ishte i besueshëm në mesin e dijetarëve të hadithit, mirëpo ai është kritikuar nga disa prej tyre se ka transmetuar disa hadithe që nuk i ka transmetuar askush tjetër veç tij, gjë që i bën ato të dyshimta. Një ndër të cilët është dhe transmetimi i kësaj ngjarjeje.

Ndërkohë një palë tjetër e dijetarëve të hadithit, si: Tirmidhiu, Hakimi, Sujuti, Albani…etj, janë të mendimit se ky hadith nuk mund të hidhet poshtë për shkaqet e lartpërmendura. Pasiqë nuk vërtetohet nga burime të sakta se mosha e Pejgamberit (paqja qoftë mbi të) në këtë udhëtim ka qenë 12 vjeç. Përkundrazi ai mund të ketë qenë edhe më i madh në moshë. Sa i takon faktit që ky hadith transmetohet vetëm nga Kuradi, këta dijetarë thonë se Kuradi ishte i besueshëm në mesin e dijetarëve të hadithit dhe transmetimi i tij nuk mund të hidhet poshtë për sa kohë që nuk bie ndesh me transmetimin e dikujt tjetër që është më i fortë apo më i saktë se ai.

Si përfundim, çështja e vërtetësisë së kësaj ngjarjeje midis dijetarëve të hadithit është e diskutueshme, disa e konsiderojnë të vërtetë e disa jo, andaj dhe nuk mund të thuhet prerazi nëse ky hadith është i saktë apo i dobët. Allahu është më i Dijshmi.

“Ed Durar es Senije”

Përktheu dhe përshtati Rexhep Milaqi

Dosje: Histori, Profeti