Nata e Kadrit

Nata e Kadrit

Mirësia e saj:

Nata e Kadrit ka një mirësi të madhe, ajo është më e mirë se një mijë muaj, dhe ajo është nata më e mirë e ramazanit.

Allahu i Lartësuar ka thënë:

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ َيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْر تنزل الملائكة و الروح فيها بإذن ربهم من كل أمر سلام هي حتى مطلع الفجر

“Ne e zbritëm atë (Kur’anin) në Natën e Kadrit. E ç’të bëri ty të dish se ç’është Nata e Kadrit? Nata e Kadrit është më e mirë se një mijë muaj! Me lejen e Zotit të tyre në (atë natë) të zbresin engjëjt dhe shpirti (Xhibrili) për secilën çështje. Ajo (që përcakton Zoti) është paqe deri në agim të mëngjesit.” (Kadr: 1-5).

Dijetari i madh es-Sa’dij -Allahu e mëshiroftë- në tefsirin e tij ka përmendur tek fjala e Allahut: “Nata e Kadrit është më e mirë se një mijë muaj!” dmth: është e barabartë në mirësinë e saj sa një mijë muaj, puna që bëhet në këtë natë është më e mirë se puna që bëhet në një mijë muaj, pa atë natë.

Kjo gjë i bën njerëzit e ditur të hutuar, dhe ia mahnit mendjet e tyre, sepse Allahu i Lartësuar i dhuroj këtij ummeti të dobët në fuqi një natë që puna në të është e barabartë apo me shumë se një mijë muaj, sa jeta e një personi që ka jetuar gjatë, tetëdhjet e ca vjet.

Në tefsirin e Ibn Kethirit -Allahu e mëshiroftë- ka ardhur në shpjegimin e fjalës së Allahut: “. . . në (atë natë) të zbresin engjëjt dhe shpirti (Xhibrili) . . .” dmth: “shtohet zbritja e melaikeve në këtë natë; prej bereqetit të shumtë që ka, e melaiket zbresin bashkë me zbritjen e bereqetit dhe mëshirës, ashtu siç zbresin kur lexohet Kur’ani, dhe rrethojnë vendet ku përmendet Allahu, dhe i shtrijnë krahët e tyre për nxënësin e dijes që ka sinqeritet si nderim për të”.

Kur është kjo natë?

Në librin “Reudatu Nedije”: (1/576) thuhet: “Ka mospajtime se kur është ajo natë, dhe thënia më e fortë është se ajo është në natët teke në dhjetë ditëshin e fundit, mund të lëvizë para apo mbrapa. Ebi Seid ka thënë: ajo është në natën e njëzet e një.

El-Muzenij dhe Ibn Huzejme[1] kanë thënë: ajo lëviz çdo vit në një natë, kështu duke bashkuar mes transmetimeve.

Autori i “Reudatu Nedije” tha: kjo thënie është më e fortë, dhe medhhebi i imam Shafiut është se ajo nuk rrin në një natë të vetme, kurse është transmetuar në librin “Minhaxh” se imam Shafiu ka anuar në natën njëzet e një dhe njëzet e tre, kurse imam Ebu Hanifja ka thënë se ajo është në ramazan porse nuk dihet se në cilën natë është…” mbaroj fjala e autorit të librit: “Reudatu Nedije”.

Ebu Isa et-Termidhi -Allahu e mëshiroftë- ka thënë: “Është transmetuar nga Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- për natën e Kadrit: se ajo është nata njëzet e një, njëzet e tre, njëzet e pesë, njëzet e shtatë dhe njëzet e nëntë, dhe nata e fundit e ramazanit”[2]

Nga Aishja -Allahu qoftë i kënaqur prej saj- transmetohet se ka thënë: Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- bënte i’tikaf [3] në dhjet ditëshin e fundit të ramazanit, dhe thoshte: Kërkojeni natën e Kadrit në dhjetë ditëshin e fundit të ramazanit”[4].

Transmetohet përsëri prej saj -Allahu qoftë i kënaqur prej saj- se i Dërguari -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Kërkojeni natën e Kadrit në natët tek të dhjet ditëshit të fundit të ramazanit”[5].

Transmetohet nga Ibn Umeri -Allahu qoftë i kënaqur prej tyre- se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Kërkojeni natën e Kadrit në shtatë ditëshin e fundit”[6].

Në një transmetim tjetër të tij ka thënë: Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Kërkojeni atë (natën e Kadrit) në dhjet ditëshin e fundit, nëse dikush prej jush dobësohet fizikisht apo nuk ka mundësi mos t’i kaloj atij shtatë ditët e mbetura”[7]

Nga Ibn Seid el-Hudrij -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- transmetohet se ka thënë: Bëri itikaf Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- dhjetë ditëshin e mesit të ramazanit për të arritur natën e Kadrit; para se t’i bëhej e qartë atij, kur mbaruan urdhëroj që vendi të hiqej, e mëpas iu bë e qartë atij se ajo është në dhjet ditëshin e fundit.

Urdhëroi që ta ngrinin përsëri vendin dhe e bënë, pastaj doli tek njerëzit dhe tha: “O njerëz! Me të vërtetë mua mu qartësuar se kur është nata e Kadrit, dhe unë dola që tua tregoj juve atë, më erdhën mua dy persona që grindeshin dhe me ta ishte shejtani, e unë e harrova atë, kërkojeni atë në dhjet ditëshin e fundit, kërkojeni në natën e nëntë, shtatë dhe të pestë.

Thashë: O Ebu Seid! Me të vërtetë ju jeni më të ditur se ne në numurim. Tha: Po, ne jemi me të ditur se ju në to, tha: çfarë është për qëllim me nëntë, shtatë, dhe pesë?

Tha: Nëse kalon nata e njëzet e një ajo që vjen është njëzet e dy dhe ajo është nënta, e nëse kalon njëzet e tre ajo që vjen është shtata, e nëse kalon njëzet e pesa ajo që vjen është pesa”[8]

Nga Abdullah ibn Unejs se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “E pashë natën e Kadrit e më pas e harrova atë, dhe në sabahun e saj e shikoj që do të bie në sexhde në tokë me baltë.

Tha: Ra shiu tek ne natën e njëzet e tre, u fal me ne Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- dhe u largua dhe shenjat e baltës ishin mbi ballin e hundën e tij.

Tha: Abdullah ibn Unejsi thoshte: njëzet e trëshi”[9].

Nga Ibn Abasi -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Kërkojeni atë në dhjet ditëshin e fundit të ramazanit, nata e Kadrit është në nëntë ditët e mbetura[10], në shtatë ditët e mbetura[11], në pesë ditët e mbetura[12]”[13].

Nga Muadh ibn Xhebel se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- është pyetur për natën e Kadrit dhe tha: “Ajo është në dhjetë ditëshin e fundit, apo pesëshen e fundit, apo treshen e fundit”[14].

Nga Ibn Abasi -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- se ka thënë Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-: “Ajo është në dhjet ditëshin e fundit, në nëntë ditët e kaluara[15] (nga dhjet ditët e fundit), ose në shtatë[16] ditët e mbetura”[17].

Nga Muauija -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Kërkojeni natën e Kadrit në natën e fundit të ramazanit”[18].

Në librin “Mexhmu Fetaua” (25/284) –me shkurtim- thuhet: “Është pyetur[19] për natën e Kadrit kur ishte i burgosur në burgun e kështjellës, kështjellën e Malit –në vitin shtatëqind e gjashtë (706)-.

U përgjigj: Falënderimi i takon vetëm Allahut, nata e Kadrit është në dhjet ditëshin e fundit të ramazanit, kështu është saktësuar nga Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- se ka thënë: “Ajo është në dhjet ditëshin e fundit të ramazanit”[20] dhe është në natët tek prej saj.

Porse natën teke fillojnë me ditët që kanë kaluar, prandaj kërkohet në netët njëzet e një, njëzet e tre, njëzet e pesë, njëzet e shtatë, njëzet e nëntë.

Dhe është në ditët e mbetura siç ka thënë Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-: “Nëntë netët e mbetura, shtatë netët e mbetura, pesë netët e mbetura, tre netët e mbetura”[21]

Në bazë të kësaj nësë muaji është tridhjet ditë; ajo është në netët çift, dhe nata njëzet e dy është nata e nëntë e mbetur, e nata njëzet e katër është nata e shtatë e mbetur, kështu e ka shpjeguar Ebu Seid el-Hudrij -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- në hadithin e saktë dhe kështu e ka bërë Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-.

E nëse muaji është njëzet e nëntë, koha e mbetur është si koha e kaluar.

E nëse çështja është kështu, atëhere duhet që personi ta kërkoj atë në të gjitha netët e dhjet ditëshit të fundit siç ka thënë Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-: “Kërkojeni atë në dhjet ditëshin e fundit”.

Dhe më së shumti mund të jetë në shtatëshen e fundit, që korespodon me natën njëzet e shtatë me shumë, siç ka qenë Ubej ibn Kab që u betonte se është nata e njëzet e shtatë . . .

Ndoshta Allahu ua bën të mundur disa personave të ditur me anën e ëndrrave, apo zgjuar dhe shikon dritën e saj (natës Kadrit), apo shikon dikënd që i thotë kjo është nata e Kadrit, apo i zgjerohet zemra çka e bën të mundur ta dalloj atë, dhe Allahu e din më së miri” (Mbaroi fjala e shejhu Islam Ibn Tejmijes).

Dhe është pyetur për natën e Kadrit dhe natën e Israsë se cila është më e mirë?

U Përgjigj: “Nata e Israsë është më e mirë tek Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-, porse nata e Kadrit është më e mirë sa i përket ummetin. Mirësia që u veça me të Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- natën e Miraxhit është më e plotë se mirësia e natës së Kadrit.

E mirësia e ummetit në natën e Kadrit është më e plotë se mirësia e tyre natën e Miraxhit, megjithëse ata kanë mirësi shumë të madhe në të, porse mirësia, nderi dhe grada e lartë ndodhi në atë që u ngrit me të Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-“.

Përcaktimi i saj (natës Kadrit):

Më e sakta është se ajo është nata e njëzet e shtatë e ramazanit, dhe rreth saj sillen shumica e hadithevë[22].

Nga Zir ibn Hubejsh se ka thënë: Pyeta Ubej Ibn Kab –Allahu qoftë i kënaqur prej tij- dhe i thashë: Vëllai yt Ibn Mesudi thotë: Ai i cili falet natën gjatë gjithë vitit e arrin natën e Kadrit.

Tha -Allahu e mëshiroftë-: Ka pas për qëllim që most ë mbështetn njerëzit (në një natë), por ai e din se ajo është në ramazan, dhe se është në dhjet ditëshin e fundit dhe se është nata e njëzet e shtatë, pastaj u betua pa thënë inshallah (nëse dëshiron Allahu) se ajo është nata njëzet e shtatë.

I thashë: Me çfarë yë drejte e thua këtë o Ebu Mundhir? Tha: Në bazë të shenjave, apo në bazë të shenjës që na ka treguar Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- “Se dielli atë ditë lind pa rreze në të”[23].

Në një transmetim tjetër ka thënë: “Dëgjova Ubej ibn Kab duke thënë, dhe u tha atij se Ibn Mesudi thotë: ai i cili falet natën gjatë gjith vitit e arrin natën e Kadrit.

Tha Ubej: Pasha Allahun i Cili nuk ka të adhuruar me të drejtë pos Tij! Ajo natë është në ramazan (u betonte pa thënë inshallah). Pasha Allahun unë e dij se cila natë është ajo, ajo është nata që na urdhëroi neve i Dërguari -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- që të falemi në të, ajo është nata e agimit e ditës njëzet e shtatë, dhe shenja e saj është që të lind dielli në atë mëngjes i bardhë pa rreze në të”.

Namazi dhe lutjet në të:

Nga Ebi Hurejta -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Ai i cili falet natën e Kadrit me besim dhe duke shpresuar tek Allahu shpërblimin, i fallen atij çka ka bërë prej gjynaheve”[24].

Dhe nga Aishja -Allahu qoftë i kënaqur prej saj- se i ka thënë të Dërguarit -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-: Nëse unë e dij se kur është nata e Kadrit çfarë të them në të? Tha: thuaj: O Zoti im! Ti je falës, e don faljen, më fal mua”[25].

Cilësitë e natës Kadrit:

1- Nata në të është e mirë, as e nxehtë as e ftohtë.

Nga Xhabir -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- se ka thënë: ka thënë Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të-: “Unë e pashë natën e Kadrit, e më pas e harrova atë, ajo është në dhjet netët e fundit, dhe ajo është natë e qete dhe e shndritshme, as e nxehtë e as e ftohtë”[26]

2- Dielli në të lind i bardhë, pa rreze.

Natën e Kadrit në tokë do ketë shumë melaike[27]

Nga Ebu hurejta -Allahu qoftë i kënaqur prej tij- se Pejgamberi -paqja dhe nderimet e Allahut qofshin mbi të- ka thënë: “Nata e Kadrit është nata e njëzet e shtatë apo njëzet e nëntë, melaiket në atë natë janë në tokë më shumë se numri i guralecave”[28].

Shkëputur nga libri: “Meusuatu Mujesere”: 3/337-346

Autor Husejn Auajshe

Përktheu Ylli Rama

[3] Itikaf dmth qëndrimi i personit një pjesë të kohës në xhami për adhurim.

[4] Trasnmeton Buhariu: 2020 dhe Muslimi: 1167.

[5] Transmeton Buhariu: 2017 dhe Muslimi: 1169.

[6] Transmeton Muslimi: 1165.

[7] Transmeton Muslimi: 1165.

[8] Transmeton Muslimi: 1167.

[9] Transmeton Muslimi: 1168.

[10] Dmth në natën e njëzet e një, kështu thotë el-Kirmani.

[11] Dmth në natën e njëzet e tre.

[12] Dmth nata e njëzet e pesë, nga libri “Umdetu Kariu”.

[13] Transmeton Buhari: 2021.

[14] Transmeton Ahmedi, ka thënë shejh Albani -Allahu e mëshiroftë- zinxhiri i hadthit është i mirë, të gjithë transmetuesit janë të besueshëm dhe Bekijetu e ka shprehur qartë që e ka dësgjuar hadithin, shiko “Silsiletu Sahiha” hadithi: 1471.

[15] Dmth: nata e njëzet e nëntë, thotë el-Kirmani.

[16] Dmth: nata e njëzet e shtatë.

[17] Transmeton Buhari: 2022.

[18] Transmeton Ibn Nasr tek “Kijamu Lejl”, dhe Ibn Huzejme tek “Sahihu i tij” shiko “Silsiletu Sahiha” nën hadithin: 1471.

[19] Ka për qëllim Shejhun e Islamit Ibn tejmijen -Allahu e mëshiroftë-.

[20] Ka për qëllim hadithin tek Buhariu: 2022 që përmendëm më lart.

[21] Transmeton Buhari: 2021, pa pjesën “tre netët e mbetura”, por kjo pjesë është e saktë, shiko “Silsiletu Sahiha” nën hadithin: 1471.

[22] Shiko “Kijamu Ramadan” f.: 19.

[23] Transmeton Muslimi: 762.

[24] Transmeton Buhari: 1901 dhe Muslimi: 759.

[25] Transmeton Ahmedi, Ibn Maxhe: 3105 dhe Termidhi: 2789, e ka saktësuar shejh Albani “Mishkat: 2091.

[26] Transmeton Ibn Huzejme tek “Sahihu i tij”: 2190, ka thënë shejh Albani -Allahu e mëshiroftë-: është i saktë . . . me transmetimet e tij.

[27] Kjo temë është shkëputur nga “Sahih Ibn Huzejme” 3/332.

[28] Transmeton Tajalisi në “Musnedin e tij”, dhe nga ai Ahmedi, poashtu edhe Ibn Huzejme në “Sahihun e tij”, dhe ka thënë shejh Albani -Allahu e mëshiroftë- në “Silsiletu Sahiha”: 2205, ky zinxhir transmetimi është i mirë dhe ka hesht për të hafidh Ibn Haxheri në “Fet’h”: 4/209.