“E verteta mbi fene e Jehudëve (Judaizmin)”

Allahu thotë në Kur’an: “Mjerë ata që shkruajnë Librin me duar të veta e pastaj thonë:’Kjo është nga Zoti’ (2:79)

Dhe thotë:  “…një pjesë e tyre dëgjonin Fjalën e Zotit, pastaj e ndryshuan atë me qëllim pasi e kuptuan” [2:75]

Dhe:  “…ndërkohë që janë urdhëruar në Teurat dhe Ingjil të adhurojnë vetëm një Zot, përveç të Cilit nuk ka tjetër që meriton të adhurohet. I lartësuar qoftë Ai mbi gjithçka që ia shoqërojnë (në adhurim).” (Kuran, 9:31)

Urdhëresa e parë e Musës (Moisiut) për popullin jehud: “Dëgjo Izrael! Zoti, Perëndia ynë, është një i vetëm.” (Teurat, Ligji i Përtërirë, 6:4) .
Jehudët ishin popull të cilit Allahu i dha shumë të mira. Allahu dërgoi tek ata Musën (Moisiun) të cilit i zbriti Teuratin (Torah). Mirëpo ata jo vetëm që e kundërshtuan Musën në shumë gjëra, por edhe pas vdekjes së tij ata bënë ndryshime në Librin e Zotit. Allahu u dërgoi atyre profetë në vazhdimësi , mirëpo ata gjithnjë i përgënjeshtronin profetët, e disa prej tyre edhe i vranë. Allahu thotë: ‘…ata…. mbytnin pejgamberët pa kurrfarë të drejte…”

Profeti i fundit që Allahu u dërgoi atyre (specifikisht për ta dmth) është Isa (Jezusi), që të  zbatohej Teurati, siç i kishte zbritur Musës, e gjithashtu me disa dispozita të reja, siç tregohet në Kuran: “ Dhe (kam ardhur) që t’ju vërtetoj Teuratin që e keni para duarsh, t’ju lejoj disa që ju ishin ndaluar juve,…”( Ali Imran 50)
Edhe në Bibël mund të gjejmë lehtësisht argumente që e mbështësin këtë. Kështu ,vetë  Isa (Jezusi) u citoi njerëzve atë që qe urdheresa e parë e Musës:   “Dhe Jezusi u përgjigj: “Urdhërimi i parë i të gjithëve është: “Dëgjo, o Izrael: Zoti, Perëndia ynë, është i vetmi Zot”” (Ungjilli sipas Markut, 12:29)]
Vetëm një numër i vogël jehudësh e pranuan Jezusin kurse pjesa më e madhe e mohuan fare atë si profet.
jehudët e kishin ndryshuar fenë e Musës dhe (pjesa më e madhe) nuk besuan, as e ndoqën Isën.
Edhe pse ata kishin profecira në Teurat jo vetëm për ardhjen e Isës, por edhe madje për ardhjen e profetit të fundit (Muhammedit).
Që jehudët e kishin ndryshuar fenë e tyre që para ardhjes së Isës (Jezusit) e pranojnë edhe vetë  jehudët. Kështu  psh, dijetari jehud Dr. Joseph Klausner në librin e tij “Jesus in Nazareth “shpreh pikëpamjen jehude se “ka pasur diçka të kundërt ndaj botëkuptimit izraelit në mësimet e Krishtit; një mësim i ri dhe aq shumë i papajtueshëm me shpirtin e judaizmit”. (e meqë Jezusi kishte  ardhur realisht të  implementonte  Teuratin, atëherë nëse jehudët do ishin duke zbatuar Teuratin s’kishte pse të hasej në papajtueshmëri e konfliktime.)
Dijetarët biblikë Robert dhe Mary Coote tregojnë qartë në librin e tyre “Power, Politics and Making of the Bible” se judaizmi rabinik s’është sinonim i fesë së  Moisiut (Musës) dhe jehudëve të lashtë.^[1]
Almanaku i besueshëm Jehud i vitit 1980 thotë:”Nëse flasim drejt, nuk është me vend që një izraelit i lashtë të quhet jehud apo që ta quash izraelit a hebre një jehud bashkëkohor”. (për shkak pra se fetë e tyre janë shume të  ndryshme)
ATËHERË, CILEN FE REALISHT PO NDIQNIN JEHUDËT?

Konflikti I Jezusit me farisenjtë [2]
     Sipas “The Universal Jewish Encyclopedia”, Vëll. VIII, (1942) f.474:”Feja jehude siç është sot gjurmon prejardhjen e vet, pa ndërprerje, nëpër gjithë shekujt, nga Farisenjtë. Idetë dhe metodat kryesore të tyre gjetën shprehje në një literaturë me shtrirje gjigande, nga e cila një pjesë goxha e madhe ende ekziston. Talmudi është anëtari më i madh dhe më i rëndësishëm i kësaj literature”.

E kush ishin farisenjtë ? Farisenjtë [3] ishin njëri prej sekteve kryesore fetare të Judeas. Ata edhe pse nga njëra anë thonin se i pranonin ligjet e Musës, nga ana tjetër sollën një numër të  madh traditash (të cilat s’kishin aspak lidhje me fenë e Musës) duke pretenduar se në fakt këto ishin: dituri fetare gojore e Musës, shpjegime mbi Teuratin të cilat Zoti ia kishte dhënë atij gjatë  40 ditëshit që Musai ndenji në malin Sinai. Këto tradita, farisenjtë i konsideronin jo veç të  barabarta me Teuratin, por madje (disa prej tyre) edhe mbi të . Përveç kesaj, ata morën përsipër që edhe Teuratin ta përpunonin dhe shpjegonin sipas këtyre traditave. Këto do quheshin “Tradita e të Moçmëve” dhe më vonë “Talmud”.
Historiani judeas Josephus shkroi:”Ajo çfarë do të them tani është kjo: Farisenjtë u sollën njerëzve një numër të madh ritesh në mënyrë të njëpasnjëshme nga baballarët e tyre, të cilat nuk janë të shkruara në ligjet e Moisiut (Musës) …”

Ungjijtë e Dhiatës së Re shpalosin një konflikt të ashpër mes Jezusit dhe Farisenjve, (Shih Mateu, kaptina 3, vargu 7; Mateu, kaptina 5, vargu 20; Mateu, kaptina 23, vargjet 13-15, 23-29; Marku, kaptina 8, vargu 15; Luka, kaptina 11, vargu 39). Një pjesë e madhe e kësaj polemike qe përqëndruar pikërisht rreth “Traditave të të  Moçmëve”.(Shih Mateu, kaptina 15, vargu 1-9).
Edhe dijetarët jehudë, edhe ata të krishterë pajtohen se ishte refuzimi që Jezusi (Isa) i bëri “Traditave të të Moçmëve” dhe konfrontimi i tij i hapur me farisenjtë e fuqishëm ajo që krijoi klimën që çoi në përpjekjet për vrasjen e Jezusit (Isës). Historikisht, mendimtarët e krishterë kanë argumentuar se Talmudi ishte drejtpërdrejt përgjegjës për refuzimin e Jezusit (Isës).

Rabini Louis Finkelstein në Vëllimin 1 të “The Pharisees, the Sociological Backround of their Faith”  thotë:”Farisenjtë u bënë talmudizmi, talmudizmi u bë rabinizmi mesjetar dhe rabinizmi mesjetar u bë rabinizmi modern. Por, gjatë këtyre ndryshimeve të emrit, adoptimin të pashmangshëm të zakoneve dhe përshtatjeve të Ligjit, shpirti i Farisenjve të lashtë mbijetoi i pandryshuar”.

Pra themeluesit e fesë jehude të sotme ishin farisejtë, të cilët lanë mënjanë ligjin e profetit të  tyre (Musës) dhe bazuan fenë e tyre mbi disa tradita të tjera të cilat edhe pse ia atribuuan Musës, realisht ishin shumë të  ndryshme nga feja me të cilën ai erdhi. Për këtë arsye edhe Jezusi (Isa) i kundërshtoi ashpër ato,  gjë që qe nga shkaqet kryesore që çuan në tentativat për vrasjen e Jezusit (Isës).

TALMUDI, MË I RËNDËSISHËM SE TEURATI

Talmudi, më shumë se çdo literaturë tjetër, e përkufizoi judaizmin aq shumë, saqë rabini Ben Zion Bokser pranoi:”Judaizmi s’është feja e Biblës”. (Judaism and the Christian Predicament, 1966, f.159).
Është Talmudi ai, që udhëheq jetën dhe shpirtin e popullit jehud:  “Talmudi sot është gjaku qarkullues i zemrës së fesë jehude. Çfarëdo ligjesh, zakonesh a ceremonish që ne (jehudët) praktikojmë, qofshim ortodoksë, konservativë, reformistë apo thjesht sentimentalistë të vrullshëm, ne ndjekim Talmudin. Ky është ligji ynë i përbashkët”. (A History of the Jews, Solomon Grayzel).
Dr. Boaz Cohen në “Everyman’s Talmud” thotë se Talmudi është punim i “shumë dijetarëve jehudë përgjatë 700 viteve, afërsisht mes viteve 200 para erës sonë dhe vitit 500 pas erës sonë”.

PËRBËRJA:
Talmudi përbëhet nga 2 pjesë : Mishnah  dhe Gemara.
Mishnah janë traditat e farisejve që i përmendëm më lart, dhe ekziston në formën e një kodi legal prej 6 vëllimesh, secili i nën-ndarë në disa broshura të shkruara në Hebraisht dhe të hartuara në Palestinë diku rreth 200 e.s.
Pjesa e dytë (dhe shumë më mbizotëruese) është Gemara – nje komentar (shumë voluminoz) i Mishnah-s. Ekzistojnë dy (afërsisht paralele) permbledhje të Gemaras, njëra e hartuar në Mesopotami [Babilon] mes vitit 200 dhe 500 e.s., dhe tjetra në Palestinë mes vitit 200 e.s. i dhe një datë  të panjohur përpara vitit 500. Talmudi Babilonas [dmth Mishnah plus Gemara e Mesopotamisë] është shumë më përfshirës dhe më mirë i rregulluar sesa ai Palestinez, dhe vetëm ai konsiderohet si përfundimtar dhe autoritativ. Talmudit të Jerusalemit [Palestinez] i është caktuar një status më i ulët si një autoritet legal, së bashku me një sërë përmbledhjesh, të njohura kolektivisht si “literatura talmudike”, që përmbajnë material të lënë jashtë nga redaktorët e dy Talmudeve.
“Besueshmëria e Talmudit të Babilonisë po ashtu është më e madhe se ajo e Talmudit të Jerusalemit. Në rast dyshimi, ky i fundit është vendimtar.” [R.C. Musaf-Andriese, Prej Teuratit deri tek  Kabala:Prezantim Themelor i Shkrimeve të Judaizmit, f.40]”

Në kohen e Isës (Jezusit) vetëm Mishnah ekzistonte, dhe ajo mendohet të  ketë qënë ende në formën orale. Jezusi i pati dënuar traditat e tilla dhe ata që i mësonin ato [Shkruesit dhe Farisenjtë], sepse ato binin në kundërshtim me (dhe anullonin) mësimet hyjnore. E tërë kaptina 7 e Markut, nga vargu i parë deri të i trembëdhjeti, paraqet dënimin e dukshëm që Isa (Jezusi) i bën kësaj.

CILI ËSHTË PRA LIBRI KRYESOR I FESË JEHUDE?

Është e përhapur pikëpamja se Teurati[4] (Torah) është libri suprem i Judaizmit. Por kjo s’është e verteta. Ligji suprem i jehudëve është Talmudi.
Letrat kredenciale të rabinit varen nga niveli i zotërimit të Talmudit, kurse gjithë studimet e tjera s’janë vecse dytësore.  Kronika Jehude e Britanisë e 26 Marsit, 1993, deklaron që në shkollën fetare [Jeshiva], jehudët “i përkushtohen sidomos e vecanërisht (mbi të gjitha) Talmudit.”
Aq i madh është ky mënjanim (‘braktisje’) i zbatimit të  Teuratit saqë karaitët, nje sekt i vogël jehud që i shmanget Talmudit dhe përpiqet t’i përmbahet vetëm Teuratit,  janë grupi më i urryer dhe ashpërsisht i persekutuar brenda Judaizmit.

Ç’MËSON TALMUDI[5]

Michael A.Hoffman II dhe Alan R.Critchley kanë bërë një studim mbi Talmudin, dhe thonë:  “Është një praktikë standarte keqinformimi që bëjnë Farisenjtë nëpërmjet mohimit të ekzistencës së shkrimeve vijuese Talmudike dhe  pohimit se ato janë trillime të “anti-semitëve.” Ky keqinformim mund të mashtrojë vetëm ata që janë tepër dembelë për të shikuar në librat në anglisht të Talmudit dhe t’i shohin vetë këto pasazhe. Profesori Emeritus i Universitetit Jehud, Israil Shahak, në punimin e tij monumental të vitit 1994, “Historia Jehude, Feja Jehude” [Londër:Pluto Press], ka vërtetuar ligësinë dhe racizmin që përmban Talmudi. Ne po publikojmë materialin vijues edukativ me shpresën për të çliruar njerëzit, jehudët dhe jo-jehudët, nga besëtytnitë, barbaritë dhe nxitja për urrejtje që Talmudi bën. Zbatimi i filozofisë Talmudike ka shkaktuar vuajtje të pallogaritshme gjatë historisë dhe tani, në Palestinën e pushtuar, kjo përdoret si përligjje e vrasjeve në masë të civilëve palestinezë. “
Unë po sjell vetëm disa nga vargjet e Talmudit që studiuesit kanë venë në dukje përgjatë  studimit të tyre:

1.nga morali jehud
–nëse të vjen të bësh keq, bëj keq!
Moed Kattan 17a:  Nëse jehudi joshet për të bërë keq, ai duhet të shkojë në një qytet ku ai është i panjohur dhe ta bëjë të keqen aty.
2. Jo-jehudët s’janë njerëz!

— jo-jehudët janë kafshë
Baba Mezia 114a-114b: Vetëm jehudët janë njerëz [“Vetëm ju jeni të emërtuar njerëz”]. Po ashtu shiko Kerithoth 6b nën nëntitullin, “Vaji i Anointingut,” dhe Berakoth 58a në të cilin gratë jojehude janë shtazë të emërtuara [“gomarica”].
Jebamoth 98a:Të gjithë fëmijët jojehudë janë shtazë.

Abodah Zarah 36b:Vashat jojehude janë në gjendje fëlliqësie [niddet] që nga lindja.

Abodah Zarah 67b:Enët e jojehudëve – a nuk i japin një shije të keqe ushqimit që zihet në të?

—-as pagën e tyre s’ke nevoje t’ua paguash
Sanhedrin 57a: Jehudi s’ka nëvojë që t’ia paguajë jo-jehudit pagën për punën e bërë.
—mund të  vjedhësh prej tyre nëse do
Sanhedrin 57a: Atë send që jehudi e vjedh nga jo-jehudi, ai mund ta mbajë.

–ata s’kanë të  drejta ligjore
Baba Kamma 37b:Jo-jehudët nuk përfshihen në mbrojtjen e ligjit dhe Zoti ia ka “ofruar paratë e tyre Izraelit.
—gjenocidi i përkrahur nga Talmudi
Traktatet e Vogla. Soferim 15, Rregulli 10. Kjo është thënia e rabinit Simon ben Johai:Tob shebe gojjim harog [“Bile edhe jojehudët më të mirë duhen vrarë të gjithë”].

SHËNIM: Ky pasazh është marrë nga hebraishtja origjinale e Talmudit të Babilonisë, siç citohet nga Enciklopedia Jehude 1907, botuar nga Fank dhe Wagnalls dhe përmbledhur nga Isidor Singer, në hyrjen, “Jo-jehudi,” f.617.  Pasazhi origjinal i Talmudit është fshehur në përkthim. Enciklopedia Jehude deklaron se, “… në versionë të ndryshme shpjegimi është ndryshuar në ‘Më i miri midis Egjiptianëve,’ duke u zëvendësuar plotësisht. Në versionin Sonkino:”më i miri i jo-jehudëve” [Traktatet e Vogla, Soferim 41a-b]
3.cmenduritë  e moralit të  tyre

Jebamoth 59b:Gruaja që ka pasur marrëdhënie seksuale me bishën, është e përshtatshme për t’u martuar me priftin jehud; gruaja që kryen marrëdhënie seksuale me dreq/shejtan po ashtu është e përshtatshme për t’u martuar me priftin jehud.

4.Genjeshtrat e rreme të  jehudëve per kinse ‘holokaust’ janë të  moçme!!

Ja ku janë dy rrëfenja të hershme “Holokausti” nga Talmudi:
Gittin 57b:Pohon se katër miliardë jehudë janë mbështjellur dhe djegur të  gjallë nga Romakët në qytetin Bethar.
Gittin 58a pohon se 16 milionë fëmijë jehudë janë mbështjellë dhe djegur për së gjalli nga Romakët.
[E VERTË TA: Demografia e lashtë tregon që asokohe s’kanë qënë 16 milionë jehudë as në gjithë botën e jo më pastaj të  kenë qënë 16 milionë fëmijë jehudë apo që të mund të kishte  pasur katër miliardë jehudë.]

Ja pra, të tilla janë idetë  mbi të cilat bazohet feja e jehudëve sot. Të tilla gjëra besojnë këta njerëz:  që ata janë njerëz të zgjedhur, superiorë, kurse gjithë të  tjerët janë kafshë, të  ndyrë dhe pa të drejta.
Uri Zimmer, në librin e tij “Tora-Judaism and the State of Israel” thotë : “Populli jehud, shpjegon rabini Judah Halevy (poet dhe filozof mesjetar) në ‘Kuzari’-n e tij, përbën një entitet të ndarë, një specie unike në krijim, që dallon nga popujt e tjerë ashtu siç dallon njeriu nga kafsha apo kafsha nga bima … ndonëse jehudët janë fizikisht të ngjashëm me njerëzit e tjerë, ata janë të pajisur me ‘shpirtin e dytë’ që i bën ata specie të veçanta”.

Ç’ngjashmëri mund të ketë një teori absurde e tillë (si kjo e jehudëve) me mësimet e një profeti?! Ç’hyjnore mund të kenë ide të tilla?! Ide të tilla s’janë inspirim i Zotit por i Djallit. (dhe do shihet qartë në vijim se realisht marrëdhëniet e jehudëve me djallin janë edhe më të  afërta se ç’do mundej ta imagjinonte mendja.)
Feja Jehude është aq larg mësimeve të Musës dhe hyjnores saqë kjo fe, siç thotë autori jehud Zionist Leon Simon në “Studies in Jewish Nationalism”: “Judaizmi s’ka mesazh shpëtimi për shpirtin individual siç ka krishtërimi; të gjitha idetë e judaizmit janë të lidhura me ekzistencën e popullit jehud”.
A meriton një fe e tillë të quhet ‘një nga 3 fetë  hyjnore’ (siç emërtohet ndonjëherë kur përmenden së bashku Judaizmi, Krishtërimi dhe Islami)?!

Ne ndaluam vetëm tek Talmudi (i cili u bë e qartë  se për jehudët është (praktikisht) superiror ndaj Teuratit, mirëpo nuk mbaron me kaq:

vijon…..

[1] shih: “Miti i traditës judeo-krishtere” – New Dawn Magazine, nr.23, shkurt-mars 1994 ,  (përkthimi shqip në:  mburoja.net/cifutët )

[2] Ibid.

[3] Njëra nga 3 kategoritë e elitës jehude. Ndryshe nga Seducët (të cilët besonin se fjala e Zotit ishte vetëm Teurati) farisenjtë vinin traditat orale të jehudëve në të njëjtin nivel me Teuratin  Farisenjtë janë shkruesit e Mishnah-s (shih vazhdimin e artikullit). Pavarësisht papajtueshmërive (në disa aspekte të fesë) që kishin me Seducet, Farisejtë u bashkuan me ta në përpjekjet për të vrarë Jezusin. Ndërsa Seducët u zhdukën së ekzistuari pas shkatërrimit të Tempullit ( viti 70 pas erës sonë), farisenjtë vazhduan të jetonin dhe janë themeluesit e fesë jehude të sotme.

[4] Teurati (angl. ‘Torah’) njëra nga 3 pjesët përbërëse të Biblës Jehude (“Tanakh” / “Dhiata e Vjetër” ) përbëhet nga 5 libra: Gjeneza, Eksodi, Levitiku, Numrat dhe Ligji i Përtërirë. Quhet ndryshe dhe “Pentateuch” (nga  greqishtja: 5  volumëshi).
shënim: kur përmendim Teuratin duhet të kemi parasysh që Teurati i sotëm nuk është Teurati i vërtetë që iu shpall Musës (Musait) por një libër i ndryshuar.

[5] Shiko: “E vërteta mbi Talmudin” Michael A.Hoffman II & Alan R.Critchley , (përkthimi shqip në:  mburoja.net/cifutët )