Edukata e agjërimit!
Ato janë gjashtë:
E para: Ruajtja e gjuhës dhe e gjymtyrëve prej mëkateve, për shkak të fjalës së Profetit (alejhi selam) i cili ka thënë: “Kush nuk e lë fjalën e rrejshme dhe punën me të, Allahu nuk ka nevojë që ai të lërë ushqimin dhe pijen e tij.”[1]
Dhe ka thënë: “Ndoshta ndonjë që falet natën nuk do të fitojë prej saj asgjë veç qëndrimit pa gjumë, e ndoshta ndonjë që agjëron nuk fiton prej agjërimit të tij asgjë veç urisë dhe etjes.”[2]
E dyta: Nëse e ftojnë për të ngrënë duke qenë agjërueshëm le të thotë: “Unë jam agjërueshëm”, për shkak të hadithit të Profetit (alejhi selam) që thotë: “Nëse e ftojnë ndonjërin prej jush në ndonjë ushqim kur ai është agjërueshëm, atëherë le të thotë: Unë jam agjërueshëm.”[3] E thotë këtë si arsye për mospranimin e ftesës që gostitësi të mos ndihet keq. E nëse frikësohet prej syfaqësisë le të aludojë për ndonjë arsye tjetër.
E treta: Çfarë duhet të thotë kur t’a çelë agjërimin? Është përcjellë se Profeti (alejhi selam) thoshte kur e çelte: “Dhehebedh-dhameu uebtel-letil uruku ue thebetel exhru in sha Allah – Iku etja, u lagën venat dhe mbeti shpërblimi në dashtë Allahu.”[4]
Është përcjellë gjithashtu se ka thënë: “All-llahumme leke sumtu ue ala rizkike eftartu – O Allah i Adhuruari im, për Ty agjërova dhe me atë që më furnizove e çela agjërimin.”[5]
Dhe në një hadith tjetër: “Elhamdulilahil ledhij eanenii fesmutu, ue razekanii fe eftartu.”[6]
E katërta: Me çfarë e çel? Me hurma të buta, hurma të thata, ose ujë. Kështu është përcjellë prej Profetit (alejhi selam) se ai e çelte agjërimin përpara se të falej me disa hurma të buta. Nëse nuk kishte atëherë me të thata, e nëse nuk kishte atëherë pinte disa gllënjka ujë. [7]
Dhe ka thënë Profeti (alejhi selam): “Kur të jetë ndonjëri prej jush agjërueshëm le t’a çelë me hurma, e nëse nuk gjen atëherë me ujë sepse uji është pastërti.”[8]
E pesta dhe e gjashta: Shpejtimi i iftarit dhe vonimi i syfyrit, për shkak të hadithit të Profetit (alejhi selam) i cili ka thënë: “Hani syfyr sepse në syfyr ka bereqet (mirësi të shumta).”[9]
Dhe ka thënë: “Do të vazhdojnë njerëzit të jenë në mirësi për sa kohë që e e shpejtojnë iftarin.”[10]
Dhe ka thënë: “Allahu i Lartmadhëruar thotë: Robërit më të dashur për mua janë ata që e çelin më shpejt iftarin.”[11] (menjëherë sapo të perëndojë dielli, pra të humbasë krejt disku i tij nga horizonti.)
Autor: Izudin Abdulaziz ibn Abduselam es Sulemij (vdekur më 660 h).
————————————————–
[1] Buhariu me nr. (1903).
[2] Ahmedi (2/373…), Darimiu (2720) etj. Hejthemi thotë në “Mexhmeuz-zeuaid” (3/202) : “Transmetuesit e tij janë të besueshëm”. El Irakij tha: “Zinxhiri i tij është i mirë”, siç përcolli Munauij prej tij në ‘Fejdul Kadir’ (4/16).
[3] Muslimi me nr. (1150).
[4] E përcjell Ebu Daudi (2357), Nesaiu në ‘Amelul jeumi uel-lejleh’ (299), Ibnus Sunnij në ‘Amelul jeumi uel-lejleh” (480), Hakimi në ‘Mustedrak’ (1/422), Bejhakiu në ‘Sunenin’ e tij (4/239), Begauiu në ‘Sherhus sunneh’ (1740) nga Ibn Umeri (Allahu qoftë i kënaqur prej tij). Po ashtu e transmeton edhe Darakutni në ‘Sunenin’ e tij (2/185) dhe thotë se zinxhiri i tij është i mirë.
[5] E përcjell Abdullah ibnul Mubarak në ‘Ez zuhdu uer-rakaik’ (1410-1411), Ibnu Ebi Shejbe në ‘Musannef’ (3/100), Ebu Daudi (2385) te libri i tij “El merasiil” (99), Bejhakiu në “Sunenin” e tij (4/239), Begauiu në “Sherhus sunneh” (1741) nga Muadh ibn Zehrah mursel (pa treguar tabiini se kush ja ka treguar këtë hadith të Profetit). Abdulkadër Arnauti (Allahu e mëshiroftë) në komentin e tij ndaj librit “Xhamiul Usul” thotë: “Hadithi ka si-vëllezër të tjerë që e bëjnë atë të fortë.”
[6] E përcjell Ibnu Sunij në “Amelul jeumi uel lejleh” (479), Bejhakiu në “Shuabul iman” siç ka ardhur në “Kenzul ummal” (7/81 me nr. 18052) nga Muadh ibn Zehrah mursel. Hadithi ka dhe të tjerë që dëshmojnë për të dhe e forcojnë.
[7] Ahmedi (3/164), Ebu Daudi (2356), Tirmidhiu (696) dhe thotë hadithi është Hasen garib. Arnauti thotë në “Xhamiul usul” (6/378) : “Zinxhiri i tij është i mirë.”
[8] Ebu Daudi (2355), Tirmidhiu (695), Nesaiu, Ibn Maxheh nga Selman ibn Amir (Allahu qoftë i kënaqur prej tij). Arnauti tha: “Zinxhiri i tij është i saktë.” “Xhamiul usul” (6/378).
[9] Buhariu (1923), Muslimi (1095).
[10] Buhariu (1957), Muslimi (1098).
[11] Ahmedi (2/329) dhe Tirmidhiu (700), dhe zinxhiri i tij është i dobët. Hadithi ka të tjerë që dëshmojnë për saktësinë e tij dhe e forcojnë atë. Shiko “Xhamiul usul” (6/375).