Garimi në gjërat e lejuara

December 24, 2015

Nga Esmer ibn Midras përcillet se i Dërguari i Allahut – lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të – ka thënë: “Kush arrin i pari tek një ujë ku nuk ka shkuar asnjë musliman para tij, ai ujë (burim) është i tiji” Transmeton Ebu Daudi[1]

Në këtë hadith futet pararendja tek të gjitha gjërat e lejuara të cilat nuk janë pasuri e askujt. Kështu hyn në të: pararendja për te toka që është e shkretë (e papunuar), kush arrin i pari tek ajo duke nxjerrë ujë prej saj, apo duke e sjellë ujin deri tek ajo, apo duke ndërtuar mbi të, ai e ka poseduar (e ka zotëruar) atë, dhe nuk e posedon atë pa e ngjallur (sh.p.: me një nga tre gjërat që u përmendën).

Por nëse pushtetari – apo ndonjë nga zëvendësit e tij – ja jep atij tokën, apo ai e ka zotëruar një tokë të shkretë dhe nuk e ngjall atë, ai ka më shumë të drejtë për të, por nuk e ka zotëruar. Nëse gjendet dikush tjetër që dëshiron ta punojë tokën (apo ta ngjallë atë), i thuhet të parit: “Ose do ta ngjallësh tokën që ke në dorë, ose ta heqësh dorën prej saj (ta dorëzosh)”.

Dhe këtu hyn edhe garimi për te gjahu i tokës apo i detit, apo për thesaret e fshehura, dhe garimi për marrjen e druve, apo të barit, apo të diçkaje të hedhur sepse nuk ju është dashur më, po ashtu garimi për tu ulur në xhami, apo në klasë, apo në tregje, vetëm nëse këto gjëra i janë lënë në përgjegjësi dikujt që kujdeset për to dhe e sistemon radhën, dhe i ndan vendet. Në këtë rast duhen ndjekur rregullat e vendosura prej autoriteteve.

Kështu, kush shpejton për te diçka prej gjërave të lejuara që nuk kanë zot (pronar), ai e meriton atë më shumë se çdokush tjetër. Dhe pronësia e tij është e kufizuar mbi atë pjesë që ai ka marrë.

E njëjta gjë thuhet për atë që garon për të fituar një vend pune, apo për të marrë përsipër një punë. Nëse i zoti i punës thotë: “Kush punon për mua këtë punë që kam, do t’i jap kaq para”, më i pari që i vjen dhe ja merr përsipër tja kryejë, ai e meriton atë punë. Po ashtu edhe kush e gjen diçka të humbur më parë se të tjerët, apo të ndonjë fëmije të humbur apo të ngjashme me këto, të gjitha hyjnë te ky hadith. Dhe Allahu e di më mirë.

 

Behxhetu Kulubil Ebrar

Autor Abdurrahman bin Nasir es Seadi

Përktheu Emin Bilali

[1] Hadith i dobët. Transmeton Ebu Daudi (3071), Bejhekiu (142/6). Etj E ka dobësuar shejkh Albani në “Irua” (1153)

Dosje:

Loading...