Tekbiri i përgjithshëm dhe tekbiri i kufizuar

Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve! Paqja dhe bekimi qofshin mbi Profetin tonë Muhamed, mbi familjen dhe shokët e tij!

Tekbiri i përgjithshëm është ai tekbir që thuhet në çdo kohë gjatë dhjetë ditëve të Dhul Hixhes e nuk është i lidhur me fundin e namazeve farz.

Kjo bazohet në atë që është transmetuar nga Ibn Umeri dhe Ebu Hurejra se ata dilnin në treg gjatë këtyre dhjetë ditëve dhe bënin tekbir, dhe nuk shkonin në treg përveçse për këtë e njerëzit i pasonin me tekbirin e tyre.

E ka transmetuar fakihi në “Ahbar Meke” dhe Mervezi në “El Idejni”, dhe zinxhiri i transmetimit është i mirë.

Ndërsa tekbiri i kufizuar është ai që bëhet pas namazeve të detyrueshme, dhe koha e tij fillon nga sabahu i ditës së Arafatit deri në ikindinë e ditës së fundit të teshrikut (ditës së tretë pas ditës së Bajramit).

Argument për këtë është:

1- Transmetohet nga Aliu, Allahu qoftë i kënaqur me të, se ai bënte tekbir pas sabahut të ditës së Arafatit deri në ikindinë e ditës së fundit të Teshrikut, përfshirë edhe pas ikindisë.

E transmeton Ahmedi në “Mesail Abdullah”, Ibn Mundhir dhe Mehamili, dhe hadithi është i pranueshëm (hasen li gajrihi).

Imam Ahmedi ka thënë: “Ky është tekbiri i Aliut dhe punojmë me të.”

“Mesail Abdullah” 2/432.

2- Transmetohet nga Ibn Abasi, Allahu qoftë i kënaqur me të, se ai bënte tekbir nga mëngjesi i ditës së Arafatit deri në ditën e fundit të teshrikut me përjashtim të namazit të akshamit.

E transmeton Ibn Ebi Shejbe, Ibn Mundhir dhe Mehamili, dhe zinxhiri i tij është i saktë.

3- Gjithashtu nga Ibn Umeri transmetohet se ai bënte tekbir në Mina në ato ditë pas namazeve në çadrën e tij, si dhe gjatë ecjes.

E transmeton Ibn Mundhir dhe Fakihi, dhe zinxhiri i tij është i saktë (sahih ligajrihi).

📌 Vërejtje:

1️⃣ Tekbiri i kufizuar për johaxhilerët fillon nga sabahu i ditës së Arafatit deri në ikindinë e ditës së fundit të Teshrikut, siç është përmendur në transmetimin nga Aliu, Allahu qoftë i kënaqur me të.

2️⃣ Tekbiri i kufizuar për haxhilerët fillon nga dreka e ditës së Kurban Bajramit deri në ikindinë e ditës së fundit të Teshrikut.

3️⃣ Haxhiu mund të bashkojë tekbirin dhe telbijen në ditën e Arafatit.

Transmetohet nga Muhamed ibn Ebu Bekri se ai e pyeti Enes ibn Malikun: “Si vepronit në këtë ditë me të Dërguarin e Allahut ﷺ? Enesi tha: Disa prej nesh bënin telbije dhe nuk i kundërshtonte askush, dhe disa bënin tekbir dhe nuk i kundërshtonte askush.” Transmetohet nga Buhariu dhe Muslimi.

4️⃣ A thuhet tekbiri para istigfarit (kërkimit të faljes) apo pas tij?

Dijetarët që mendojnë se tekbiri bëhet menjëherë pas selamit (mbarimit të namazit), thonë: është transmetuar nga sahabët se ata bënin tekbir menjëherë pas namazit pa ndonjë ndarje në mes. Po të kishte ndarje do ishte transmetuar, e për shkak se tekbiri është simbol i atyre ditëve thuhet para istigfarit.

Ndërsa disa dijetarë e shohin të arsyeshme që istigfari të vijë para tekbirit për shkak të hadithit të Theubanit, Allahu qoftë i kënaqur me të:

“I Dërguari i Allahut ﷺ kur përfundonte namazin kërkonte falje tri herë…”

Mendimi i parë është më parësor për shkak të veçantësisë së tekbirit në këto ditë. Allahu e di më së miri!

Përgatiti: Prof. Dr. Abdulbari bin Hamad el Ansari

Përktheu: Fatmir Strumi

Dosje: Tekbiret